علل و نحوه درمان خارش ساق پا

خارش ساق پا شرايط آزاردهنده‌اي است كه مي‌تواند دلايل متفاوتي داشته باشد؛ از يك حساسيت يا خشكي پوستي ساده گرفته تا حساسيت ناشي از بيماري ديابت. در مقاله امروز قصد داريم شما را با دلايل متفاوت خارش ساق پا و درمان خاش ساق پا آن آشنا كنيم. 

علائم خارش ساق پا چه چيزهايي هستند؟

اگر شما دچار خارش ساق پا شده باشيد، ممكن است كه علائم پوستي زير را نيز همراه با آن تجربه كنيد:

• احساس سوزش

• قرمز شدن پوست

• احساس مور مور شدن پوست

• بي حس شدن پوست

• درد

• زخم شدن پوست

• ترك خوردن پوست

• ورم كردن پوست

• حساس شدن پوست

• پوسته پوسته شدن

دلايل خارش ساق پا چه چيزهايي هستند؟

خارش ساق پا ميتواند دلايل متفاوتي داشته باشد. اما اگر علائم و سوزشي كه تجربه ميكنيد خارج از تحمل است، حتما هرچه سريعتر به يك پزشك مراجعه كنيد تا دليل و راه درمان آن را متوجه بشويد. بعضي از دلايل خارش ساق پا عبارتند از:

بيماري ديابت

هنگامي كه فردي مبتلا به بيماري ديابت است، بدن او ديگر قادر نيست كه انسولين توليد كند و قندها را به درستي پردازش كند. اين مسئله ميتواند عوارض جانبي بسياري به همراه داشته باشد، از جمله آسيب رسيدن به عصب پاها و خارش پوست. علاوه بر اين، علائم بيماري ديابت ميتواند شامل موارد زير باشد:

• تشنگي شديد

• تكرر ادرار

• گرسنگي (در حالي كه غذا خورده‌ايد)

• تاري ديد

• خستگي

• كبودي و بريدگيهايي كه خيلي دير بهبود پيدا ميكنند

• كاهش وزن

• درد، بي حس شدن يا سوزن سوزن شدن پاها و دست‌ها

نوروپاتي ديابتي

نوروپاتي ديابتي، يكي از علائم بيماري ديابت است كه منجر به آسيب رسيدن به اعصاب جاهاي مختلف بدن ميشود؛ معمولا در قسمت بالايي و پاييني پاها، اما گاهي اوقات در كل بدن. التهاب و آسيب عصبي ناشي از نوروپاتي ديابتي، منجر به ايجاد خارش شديد در پوست شما ميشود. اگر اول از همه پوست قسمت بالايي و پاييني پاي شما دچار خارش شده است، به احتمال زياد دليل خارش ساق پاي شما بيماري ديابت است. علائم اصلي اين بيماري شامل درد، بي حسي و سوزن سوزن شدن در مناطق آسيب ديده پوست است.

نفروپاتي ديابتي

نفروپاتي ديابتي يك نوع بيماري كليوي تصاعدي است كه ممكن است در مبتلايان به ديابت رخ بدهد. اين بيماري هميشه در مراحل اوليه داراي علائم خاصي نيست. اما زماني كه علائم شروع ميشوند، ميتوانند شامل موارد زير باشند:

• خارش پوست

• خستگي

• ايجاد تورم در چشم، دست، مچ پا و ساق پا

• ايجاد مشكل در تنظيم فشار خون

اگر نفروپاتي ديابتي درمان نشده باقي بماند، ميتواند منجر به بروز عوارض بعدي از جمله نارسايي كليه بشود.

آسيب عصبي

آسيب عصبي ميتواند منجر به ايجاد يك نوع بيماري مزمن به نام خارش عصبي بشود. اين بيماري ميتواند به دليل ايجاد آسيب عصبي در زير پوست شما، يا آسيب ديدن و فشرده شدن عصب نخاعي رخ بدهد. اگر در قسمت ساق پاي خود احساس خارش شديد و مداوم داريد كه از بين نميرود (حتي با درمان موضعي)، ممكن است كه به آسيب عصبي در اين ناحيه دچار شده باشيد.

خشك شدن پوست

خارش ساق پا هميشه دليل جدي و مهمي ندارد. گاهي دليل آن ميتواند به سادگي يك خشكي يا حساسيت ساده پوستي باشد. اگر پوست بدن شما خشك و حساس بشود، شروع ميكند به خارش. اين شرايط ميتواند در اثر مواردي از جمله سرد شدن هوا، رطوبت كم و استفاده از محصولات آرايشي و بهداشتي خاص ايجاد بشود. اگر پوست ساق پاي شما پوسته پوسته شده يا ترك خورده باشد، ممكن است علت خارش آن خشك شدن پوستتان باشد. علائم ديگر اين شرايط پوستي عبارتند از: خشك و ضخيم شدن پوست ساق پا، قرمز شدن، سفت شدن، ترك خوردن، و چروك افتادن بر روي پوست. اگر پوست ساق پاي شما دچار خشكي شده است، مي‌تواند با استفاده از يك لوسيون آبرسان مناسب، به راحتي آن را درمان كنيد.

برفك پوست

برفك پوست يا كانديديازيس، يك نوع عفونت قارچي است كه ميتواند روي پوست شما تأثير بگذارد. در حالي كه اين بيماري معمولاً در مناطقي از بدن كه رطوبت بيشتري دارند (از جمله در زير بازوها، ناحيه تناسلي، يا زير پوست شما) منجر به ايجاد بثورات قرمز رنگ ميشود، بعضي اوقات ميتواند پوست مناطق ديگر بدن را نيز تحت تأثير قرار بدهد. برفك پوست ميتواند منجر به خارش مداوم و شديد، قرمز شدن پوست، پوسته پوسته شدن پوست، و ايجاد بثورات چركي پوستي، يا تاول زدن در ناحيه آسيب ديده بشود.

درماتيت پوستي

درماتيت، يك نوع التهاب پوستي است كه ميتواند منجر به ايجاد خارش در ساق پاي شما بشود. علائم ديگر آن معمولاً شامل قرمز شدن، ورم كردن و خارش پوست است. اشكال و دلايل مختلفي از درماتيت پوستي وجود دارد كه عبارتند از:

1. درماتيت تماسي كه معمولاً در اثر آلرژي ايجاد ميشود.

2. درماتيت آتوپيك كه با نام اگزماي پوستي نيز شناخته ميشود.

3. درماتيت سبورئيك، كه منجر به ايجاد شوره سر، قرمز شدن و پوسته پوسته شدن پوست ما ميشود.

پسوريازيس

پسوريازيس يك نوع بيماري مزمن پوستي است كه باعث مي‌شود سلول‌هاي پوستي به سرعت تكثير شده و روي سطح پوست بدن جمع بشوند. اين مسئله منجر به پوسته پوسته شدن و قرمز شدن پوست بدن مي‌شود و نواحي آسيب ديده مي‌توانند دردناك، و دچار خارش بشوند. علائم ديگر اين بيماري عبارتند از:

• خشك شدن پوست

• به وجود آمدن لكه‌هاي پوستي به رنگ قرمز

• ايجاد لكه‌هاي نقره‌اي رنگ بر روي پوست كه ضخيم به نظر ميرسند

• ترك خوردگي و خونريزي پوست

• ورم كردن مفاصل و سفت شدن آن‌ها

• تكه تكه شدن ناخنهاي دست و پا

اگر پوست ساق پاي شما فلس مانند و قرمز رنگ شده است و به طور دائمي دچار خارش است، به احتمال زياد به بيماري پسوريازيس مبتلا هستيد.

آلرژي پوستي

درماتيت تماسي كه با يك واكنش آلرژيك برانگيخته ميشود ، ميتواند منجر به ايجاد خارش در پوست ساق پاي شما بشود. اين مسئله زماني رخ ميدهد، كه يك چيزي كه به آن حساسيت داريد، با پوست ساق پاي شما تماس پيدا كند. محصولاتي مانند لوسيون‌هاي بدن، محصولات شستشوي بدن، مواد آرايشي و بهداشتي، بعضي از گياهان و بعضي از انواع فلز، از جمله چيزهايي هستند كه ميتوانند منجر به ايجاد درماتيت تماسي و خارش ساق پا بشوند. محصولاتي كه حاوي رايحه هستند نيز مي‌توانند منجر به بروز خارش در پوست بدن بشوند. علائم درماتيت تماسي عبارتند از قرمز شدن، خارش و زخم شدن پوست.

بيماري «پاي ورزشكار»

بيماري «پاي ورزشكار» هم يك نوع ديگر از عفونت است كه به دليل وجود قارچها روي پوست بدن ما ايجاد مي‌شود. اين بيماري منجر به ايجاد خارش و لكه‌هاي پوستي آزاردهنده ميشود. اين عفونت قارچي ميتواند از كناره‌هاي پا به سمت بالا سرايت كند. به همين دليل، ميتواند يكي از دلايل خارش قسمت پاييني ساق پا باشد. اين بيماري معمولا از بين انگشتان پا شروع مي‌شود، اما مي‌تواند پاشنه پا، كف پا، و قسمتهاي پاييني ساق پاي شما را نيز تحت تاثير خود قرار بدهد. علائم اين بيماري عبارتند از خشك شدن، قرمز شدن، خارش و پوسته پوسته شدن پوست.

كهير

كهير يك نوع بيماري پوستي است خودش را به شكل تكه‌هاي قرمز رنگ، متورم، و خارش‌دار روي پوست بدن نشان مي‌دهد و معمولا به دليل يك واكنش آلرژيك ايجاد ميشود. اندازه كهير ميتواند كوچكتر از يك پاك كن، يا حتي بزرگتر از يك بشقاب باشد! بهضي اوقات، كهيرهاي كوچك به هم وصل مي‌شوند و كهيرهاي بزرگتر و يكدستي ايجاد مي‌كنند. گاهي هم زماني كه كهيرهاي قبلي از بين ميروند، كهيرهاي جديدي بر روي پوست بدن ايجاد ميشوند. علاوه بر اين، كهير ميتواند از يك نقطه از پوست بدن، به نقطه ديگري منتقل بشود. در اكثر اوقات، كهير طي ۲۴ ساعت از بين مي‌رود، اما گاهي اوقات تا شش هفته يا بيشتر هم دوام مي‌آورد.

نيش حشرات

نيش حشرات خاص مي‌تواند منجر به ايجاد خارش در پوست ساق پاي شما بشود. اگر زمان زيادي را در خارج از منزل، به خصوص بر روي چمن و زمين سپري مي‌كنيد، ممكن است به راحتي در معرض نيش حشرات گزنده مثل كنه، مورچه و پشه قرار بگيريد. زماني كه كنه به زير پوست شما نفوذ ميكند، ميتواند منجر به قرمز شدن و خارش پوست شما بشود. علائم گزيده شدن توسط حشرات مي‌تواند متفاوت باشد، اما به طور كلي اين علائم عبارتند از قرمز شدن، ايجاد خارش، و ايجاد يك كهير كوچك در محل نيش.

سندروم شوگرن

سندروم شوگرن يك اختلال خود ايمني است كه با خشك شدن چشم و دهان شما همراه است، اما ميتواند منجر به ايجاد خارش در پوست ساق پا نيز بشود. علائم ديگر اين سندروم عبارتند از:

• تورم غدد بزاقي

• سرفه خشك

• خستگي

• خشكي پوست يا ايجاد بثورات پوستي

• درد، سفت شدن و ورم كردن مفاصل

چند درمان خانگي براي از بين بردن خارش ساق پا

اگر با خواند اين مقاله متوجه شديد كه خارش ساق پاي شما دليل مهمي ندارد، ميتوانيد با استفاده از كرمهاي مخصوص و بدون نياز به نسخه كه در داروخانه‌ها موجود هستند، انواع لوسيونهاي آبرسان بدن، و داروهاي ضد التهاب، خارش خود را درمان كنيد.

به عنوان مثال، كرمهاي كورتيكواستروئيد خفيف ميتوانند بيماريهايي مانند درماتيت پوستي را تسكين بدهند، در حالي كه براي درمان كهير يا ساير سوزشهاي پوستي ناشي از يك واكنش آلرژيك، ميتوان از كرم يا قرص آنتي هيستامين استفاده كرد.

لوسيونهاي مرطوب كننده پوست و ژل آلوئه ورا ميتوانند پوست خارش‌دار و خشك را تسكين بدهند. اگر فكر ميكنيد كه پوست ساق پاي شما به دليل استفاده از صابون، مواد شوينده، شامپو يا كرم موبر و تيغ تحريك شده است، سعي كنيد از يك لوسيون بدون بو و ملايم استفاده كنيد تا پوست خود را بيشتر از اين تحريك نكنيد. صابونها يا لوسيونهايي كه حاوي بلغور جو دوسر كلوئيدي هستند، ميتوانند گزينه مناسبي براي تسكين يك پوست خشك و حساس باشند.

چند درمان پزشكي و دارويي براي از بين بردن خارش ساق پا

اگر دليل خارش ساق پاي شما يك بيماري جدي باشد، بايد حتما در اسرع وقت به يك پزشك متخصص پوست مراجعه كنيد، تا راه درماني مناسب را به شما ارائه بدهد. به عنوان مثال:

• اگر به يك نوع عفونت قارچي دچار شده باشيد، به احتمال زياد پزشك شما يك دارو يا كرم ضد قارچ برايتان تجويز خواهد كرد.

• در شرايط خاص، پزشك شما كرمهاي استروئيدي قويتر يا داروهاي ضد التهابي را برايتان تجويز خواهد كرد.

• اگر دليل خارش ساق پاي شما يك اختلال خود ايمني باشد، پزشك شما يك داروي خاص براي تضعيف يا سركوب سيستم ايمني بدنتان تجويز خواهد كرد.

• اگر به نوعي از بيماري ديابت مبتلا شده باشيد، به احتمال زياد پزشك شما يك برنامه درماني شامل تزريق انسولين يا مصرف يك داروي خاص براي كاهش علائم بيماري و مديريت وضعيتتان به شما ارائه خواهد داد.

سخن پاياني

نگران نباشيد، دليل خارش ساق پاي شما هرچه كه باشد، قابل درمان است. اگر به اين شرايط دچار شديد، سعي كنيد در ابتدا خارش ساق پاي خود را در خانه تسكين بدهيد. اگر علائم شما بر كيفيت زندگيتان تأثير ميگذارند يا مديريت آنها كار دشواري است، در اسرع وقت براي ارزيابي، تشخيص و معالجه هر نوع بيماري زمينه‌اي كه ممكن است به آن مبتلا شده باشيد، به يك پزشك متخصص مراجعه كنيد.